# بازار تبریز | بزرگترین بازار سرپوشیده جهان
## مقدمه
بازار تبریز یکی از قدیمیترین و پررونقترین بازارهای خاورمیانه و جهان است که در مرکز شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی ایران قرار دارد. این بازار بهعنوان یکی از میراث جهانی یونسکو¹ و یکی از آثار ملی ایران² شناخته میشود. این بازار دارای ساختمانها، فضاها و سازههای متنوع و متصل است که برای انجام فعالیتهای تجاری، اجتماعی، آموزشی و مذهبی طراحی شدهاند. این بازار در طول تاریخ نقش مهمی در توسعهٔ تجارت و فرهنگ منطقه داشته و هنوز هم گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
## تاریخچه بازار تبریز
بازار تبریز در دوران قاجار ساخته شدهاست، اما ریشههای آن به دوران ساسانیان برمیگردد. این بازار در قلب شهر تبریز و در محل قلعهٔ قدیم شهر واقع شدهاست. تبریز بهعنوان یک شهر استراتژیک در راه جادهٔ ابریشم³، همواره مورد توجه حکام و تجار بوده است. این بازار نقش محوری در رابطهٔ تجارت بین ایران، عثمانی، روسیه، هند و چین داشته و به عنوان یک پایگاه تجارت بینالمللی شناخته میشده است. بسیاری از جهانگردان، سفیران، نویسندگان و تاریخنگاران دربارهٔ زیبایی، رونق و شکوه بازار تبریز سخن گفتهاند. برخی از آنها عبارتند از: ابن بطوطه⁴، مارکو پولو⁵، ژان شاردن، کلاودلوئس پتولمائوس، ژول ورن و... .
## معماری بازار تبریز
بازار تبریز دارای معماری منحصر به فرد و زیربنای پایدار است که با استفاده از آجر، چوب، سفال و گچ ساخته شدهاست. این بازار به صورت سلسلهمراتبی از حجرات، راستبازارها، دالانها، تیمچهها، سراها، مساجد، مدارس، حمامها و کاروانسراها تشکیل شده است. هر یک از این بخشها دارای ویژگیهای خاص خود هستند. برای مثال:
- حجره: واحد اصلی بازار است که به صورت یک اتاق کوچک با یک درب چوبی و یک پنجره برای نمایش کالا طراحی شده است. حجرات به صورت خطی در کنار هم قرار دارند و به راسته متصل میشوند.
- راسته: مسیر اصلی بازار است که به صورت یک خیابان پهن و طولانی با سقف آجری طراحی شده است. راسته به موضوعات مختلفی مانند راستهٔ فرش، راستهٔ پارچه، راستهٔ آجیل و... تقسیم میشود.
- دالان: مسیر فرعی بازار است که به صورت یک خیابان باریک و کوتاه با سقف آجری طراحی شده است. دالان به راسته یا تیمچه متصل میشود.
- تیمچه: میدان دایرهای یا چندضلعی بازار است که به صورت یک فضای باز با سقف گنبدی طراحی شده است. تیمچه به عنوان محل تقاطع راستهها و دالانهای مختلف عمل میکند و دارای حجرات در اطراف خود است.
- سرا: ساختمان بزرگ و مستقل بازار است که به صورت یک فضای بسته با حیاط داخلی طراحی شده است. سرا به عنوان محل نگهداری، تولید و فروش کالای عمده عمل میکند و دارای حجرات، انبار، آبخور و... در اطراف خود است.
## جذابیتهای بازار تبریز
بازار تبریز دارای جذابیتهای فراوان بصری، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است که میتوان به برخی از آنها اشاره کرد:
- چوبکاری، شبکه، شبکة، شیشة کاری و گچبری منحصر به فرد و زیبا در نمای داخلی و خارجی ساختمان های بازار
- پل هوائی که سرای حسین قلی خان روبروی تیمچة مظفّریّة را به سرای حسین قلی خان پشت تیمچة مظفّریّة پیوند می داد
- کالسکة یک نوع وسیلة نقلیّة کوچک بود که در بازار تبریز بکار میرفت
https://www.pearltrees.com/greeenwa/item542636328
https://www.onfeetnation.com/profiles/blogs/6595159:BlogPost:32593669
https://telescope.ac/green122/kzat7quaw6dpg48bh53ws6
- ت